Grad
|
Ime
|
Adresa
|
Godina otkrivanja
|
Godina renovacije
|
Slika
|
Opis
|
|
Mali Iđoš
|
Spomenik na mestu gde je bilo jevrejsko groblje
|
Ulica Glavna 93
|
1955
|
2014
|
|
Spomenik žrtvama, Jevrejima Malog Iđoša, je otkriven 17. jula 1955. godine na Jevrejskom groblju. Inicijativa za spomenik potekla je od lokalne jevrejske zajednice. Spomenik od veštačkog kamena podseća na drvo sa polomljenom granom. Mermerna ploča je postavljen vertikalna na spomenik, na njenom vrhu sa leve i desne strane su ugravirane dve Davidove zvezde, između kojih stoje godine '1941-1945', a ispod je posveta na mađarskom jeziku 'Drága Mártírjaink' – Voljenim mučenicima (martirima) i imena ubijenih napisana na mađarskom jeziku. Na samom dnu je natpis na srpskohrvatskom jeziku: „Obnovila Mesna zajednica Mali Iđoš 2008“.
Godine 2000, groblje je ekshumirano, a posmrtni ostaci i nadgrobne ploče su preneti na Jevrejsko groblje u Subotici. Tada je i na suprotnoj strani spomenika žrtvama postavljena ploča sa imenima pokojnika koji su bili sahranjeni na Jevrejskom groblju. Ovom prilikom na zadnjoj spomenika postavljena je ploča od belog mermera sa natpisom na srpskohrvatskom i mađarskom jeziku gotovo identične sadržine: Sahranjeni na Jevrejskom groblju u Malom Iđošu (Sahranjeni na Jevrejskom groblju u Malom Iđošu); A kishegyesi zsidó temetőben elhantoltak névsora (Spisak onih koji su sahranjeni na jevrejskom groblju u Malom Iđošu). Ispod su upisana imena pokojnika čiji su ostaci ekshumirani.
Tako da je danas jedini pokazatelj da je na ovoj lokaciji nekad bilo jevrejsko groblje je upravo ovaj spomenik palim borcima i žrtvama fašizma. Spomenik je obnovila Mesna zajednica Mali Iđoš 2008. godine.
U junu 2014. godine, održana je komemoracija povodom 70-godišnjice deportacije Jevreja ovog mesta. Pored predstavnika mađarskih i hrvatskih diplomatskih misija u Subotici i Jevrejske opštine Subotica, komemoraciji su prisustvovali i predstavnici lokalne samouprave, lokalne zajednice, kao i reformske i katoličke crkve.
|